Στην Ηλεία η καλλιέργεια σταφιδαμπέλων καταγράφεται στην Βενετική απογραφή του 1700 μ.Χ. Με την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους η Ηλεία και όλη η ΒΔ Πελοπόννησος επιδίδεται στην σταφιδοκαλλιέργεια, η παραγωγή της οποίας φεύγει για την Αγγλία (κυρίως) και Ολλανδία απ΄ ευθείας απ΄ τα λιμάνια της Κορίνθου, του Αιγίου, της Πάτρας, του Κατάκολου των Γαργαλιάνων (Μαραθιάς) και της Πύλου.
Η εντατική καλλιέργεια του κλήρου των 7,5 στρεμμάτων (στρ.) που δόθηκε το 1871 σε 350.000 ακτήμονες, οδηγεί στην υπερκαλλιέργεια της σταφίδας. Στην Ηλεία τα καλλιεργούμενα στρέμματα φθάνουν τις 150.000, καθιστώντας το προϊόν το μοναδικό του τόπου και πλήρως εξαρτώμενη απ΄ αυτό η τοπική κοινωνία.
Κατάκολο – Φόρτωση σταφίδας προπολεμικά www.iliakanea.gr
Η ζήτηση ανταποκρίνεται στην προσφορά έως το 1892 που η Γαλλία αντιμετωπίζει την φυλλοξήρα και το 1893 που σταματά η Γαλλική ζήτηση, οι τιμές κατρακυλούν στα 42 χρυσά φράγκα ανά 1000 λίτρα προϊόντος από τα 300 χρυσά φράγκα ανά 1000 λίτρα προϊόντος που ήταν το 1890.
Ακολουθεί φτώχια, λαϊκή αντίδραση και η πρώτη σταφιδική εξέγερση του 1903 που έχει κέντρο την Βαρβάσαινα : Οι παραγωγοί, με αρχηγό τον Γ. Παπαστασινό, έφθασαν σε κατάληψη του Πύργο και στο ¨σύρσιμο¨ του τραίνου έως την Αμαλιάδα, για να εξαναγκάσουν τη ΣΕΚ να τους πάει στην Αθήνα, ώστε να διαμαρτυρηθούν στην κυβέρνηση για την μη ψήφιση του μονοπωλίου της σταφίδας από Άγγλους σταφιδέμπορους.
Το κράτος με σειρά νομοθετημάτων από το 1895 έως το 1905, με τη σταφιδική μεταρρύθμιση και την ίδρυση της ενιαίας εταιρείας προστασίας της παραγωγής και εμπορίας της σταφίδας, αλλά και το κύμα μετανάστευσης που προκάλεσε η σταφιδική κρίση, ισορροπούν προσφορά και ζήτηση με μείωση των καλλιεργουμένων εκτάσεων. Στην Ηλεία τα καλλιεργούμενα στρέμματα κατέρχονται στις 60.000 (μείωση 60%).
Η φθορά συνεχίζεται, παρ΄ όλο που δημιουργείται το 1925 ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός (ΑΣΟ), με συμμετοχή παραγωγών και κράτους, αλλά γρήγορα σπαράσσεται από μάχες σταφιδοπαραγωγών και σταφιδεμπόρων.
Το Αύγουστο του 1935 έχουμε την δεύτερη σταφιδική κρίση, όπου οι παραγωγοί ζητούν τιμή 3.600 δρχ. ανά 1000 λίτρα προϊόντος, κατάργηση του εξαγωγικού φόρου και …κατάργηση του ΑΣΟ.
Πραγματοποιείται συνέδριο στις 25 Αυγούστου στους Γαργαλιάνους και στις 26 Αυγούστου η εξέγερση καταπνίγεται από τον στρατό στο συλλαλητήριο της Πύλου.
Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, η καλλιέργεια σταφιδαμπέλων ξαναξεκινά αλλά συγχρόνως, όπου αφήνονται τα σταφιδάμπελα φυτεύονται οινάμπελα.
Φόρτωση στα βαγόνια της ΣΠΚ στη δεκαετία 1950 ΕΑΣ Ηλείας – Ολυμπίας
Στην Ηλεία το 2014 ισοσταθμίζοντας τρεις καταγραφές (αναμπέλωση των καμένων 2007, Υπουργείο Γεωργίας 2009, ΠΕΠ 2013) τα αμπέλια ανέρχονται στις 80.000 στρ. και περίπου ισομοιράζονται σε σταφιδάμπελα και οινάμπελα, με υπεροχή των πρώτων από 2-10%.
Από τα περίπου 40.000 στρ. οιναμπέλων, το 70% είναι γηγενείς ποικιλίες: ροδίτης, φιλέρι, μαυρούδι, μαυροδάφνη και refosco που έφερε στη περιοχή ο Μερκούρης από την Ιταλία το 1870.
Στο Δήμο Πύργου, ευρύτερη περιοχή του οινοποιείου Δρούβα, έχουμε 14.000 στρ. οινάμπελα (35% του νομού) και 32.000 στρ. σταφιδάμπελα (80% του νομού).
Η οινοπαραγωγή του νομού ανέρχεται σε 16,8 εκ. λίτρα λευκού κρασιού και 8,3 εκ. λίτρα κόκκινου κρασιού και γίνεται κατά 29% (7,3 εκ. λίτρα) σε ιδιωτικά οινοποιεία, 18% (4,5 εκ. λίτρα) σε συνεταιριστικά οινοποιεία και 53% (13,3 εκ. λίτρα) από ιδιώτες (χωρική οινοποίηση).